Bot-, vet- en spierweefsel

Botdensitometrie

Osteoporose of botontkalking is een ernstig probleem bij veel mensen vanaf 50 jaar. Vooral bij vrouwen neemt vanaf de menopauze botonkalking doorgaans snel toe gezien het wegvallen van het beschermend effect van oestrogenen. Botontkalking geeft risico op fracturen bij lage impact of zelfs spontaan zonder impact. Deze fracturen komen meest voor ter hoogte van rug en heupen en geven aanleiding tot chronische rugpijn of vereisen chirurgische behandeling. Dergelijke operaties op hoge leeftijd brengen echter risico’s met zich mee. Er bestaat medicatie om botontkalking tegen te gaan en zelfs terug te dringen. De terugbetaling van deze medicatie is gekoppeld aan een botdensiteitsmeting.

Een botdensitometer, ook DEXA of DXA scan (Dual Energy X-ray Absorptiometry) genoemd, berekent op basis van het verschil in absorptie van röntgenstralen met 2 verschillende energieën hoeveel bot-, vet- en spierweefsel aanwezig is in het gemeten lichaamsdeel. De dosis die hierbij wordt gebruikt is verwaarloosbaar (minder dan een vliegtuigreis van Brussel naar Oostende).

Osteopenie – Osteoporose

Uit de verkregen gegevens kan worden afgeleid hoe dens het bot is en hoe deze zich relateert tot een controlegroep van dezelfde leeftijd en t.o.v. vrouwen van 20-29 jaar. Deze densiteit wordt steeds gemeten ter hoogte van de onderrug en de heupkoppen en in bepaalde gevallen ter hoogte van de voorarm.

Op basis van een internationaal classificatiesysteem wordt het resultaat onderverdeeld in normaal – osteopenie (matige botontkalking) – osteoporose (belangrijke botontkalking) per lichaamsdeel. Er wordt steeds ook de evolutie weergegeven t.o.v. een voorgaand onderzoek. Op basis van deze waarden en een bijkomende vragenlijst, die de verpleegster met u overloopt, wordt het risico op een fractuur binnen de volgende 10 jaar berekend. Daarnaast krijgt u een berekening van uw BMI en de verdeling van de lichaamsvetmassa.

Voor wie

Een eerste DXA-scan wordt aangeraden bij:

  • Vrouwen op 50 jaar (of bij de start van de menopauze indien deze vroeger is).
  • Mannen op 60 jaar.
  • Ongeacht de leeftijd indien er sprake is van een lage impact fractuur of risico op secundaire osteoporose (bespreek dit met uw arts).

Een volgende DXA-scan wordt aangeraden:

  • Bij secundaire osteoporose: om de 6 maand.
  • Na een eerste evaluatie, na start therapie of verandering van therapie: na 1 jaar.
  • Bij zichtbare therapierespons: om de 2-3 jaar afhankelijk van de kliniek.
  • Bij opvolging van osteopenie zonder therapie: om de 2-3 jaar afhankelijk van de progressiesnelheid.

Terugbetalingsvoorwaarden

Sinds 1.8.2010 is een botdensitometrie 1 keer per 5 jaar terugbetaald indien aan een aantal voorwaarden voldaan is. De aanvragende arts dient hiertoe de nodige informatie te verstrekken.